Thời gian gần đây số trẻ mắc bệnh tay chân miệng gia tăng nhanh chóng. Tại Trung tâm Bệnh nhiệt đới (Bệnh viện Nhi T.Ư), tính từ đầu năm đến nay tiếp nhận hơn 300 ca. Chỉ riêng 2 tháng 6-7, số trẻ mắc bệnh này đã tăng 5-6 lần so với cùng kỳ năm ngoái. Tại Bệnh viện E (Hà Nội) cũng gia tăng bệnh nhi mắc tay chân miệng.
 |
| Trẻ mắc tay chân miệng điều trị tại Bệnh viện E ảnh: p.v |
Nhiều trẻ nhập viện
Hiện tại, trung bình mỗi ngày Bệnh viện Nhi T.Ư tiếp nhận khoảng 30-50 bệnh nhân. Các bệnh nhân chủ yếu đến từ Hà Nội. Bé Nguyễn Diệu Linh (25 tháng tuổi, Hà Nội) nhập viện trong tình trạng da vùng đùi 2 bên rải rác nhiều mụn nước đã khô. Xét nghiệm công thức máu, CRP và EV71 cho kết quả mắc tay chân miệng độ 2a. Nhập viện cùng phòng với bé Linh là bé Bảo Nam (8 tháng tuổi, Hà Nội). Gia đình cho biết, 4 ngày trước khi vào viện, bé nôn và đi ngoài nhiều. Hai hôm sau, khi thay quần áo cho bé, bố mẹ phát hiện chân và tay con nổi rất nhiều nốt phỏng. Nghi ngờ con mắc tay chân miệng, gia đình đưa con đến Bệnh viện Nhi T.Ư. Thăm khám và xét nghiệm cho thấy trẻ mắc tay chân miệng độ 2a.
Tại Bệnh viện E, bác sĩ Trương Văn Quý, Trưởng khoa Nội Nhi tổng hợp, cho biết, thời tiết nắng nóng bất thường, khiến trẻ em mắc các bệnh mùa hè gia tăng, trong đó có bệnh tay chân miệng. Tính trung bình mỗi ngày, khoa Nội Nhi tổng hợp tiếp nhận khám và điều trị từ 40-50 bệnh nhi. Nhưng trong 3 tuần gần đây, Khoa Nội Nhi tổng hợp tiếp nhận mỗi ngày 10-15 trường hợp tới khám và điều trị do mắc bệnh tay chân miệng.
Tại buồng bệnh, một bệnh nhi nam, 9 tháng tuổi, ở Bắc Từ Liêm, Hà Nội có biểu hiện sốt cao trên 39 độ C liên tục, các nốt phỏng nước xuất hiện nhiều trên da, vết loét vùng họng, miệng khiến trẻ đau đớn, bỏ ăn. Điều đáng nói, bệnh nhân nhi này không xác định được nguồn lây bệnh. Một bệnh nhi nam khác (13 tháng tuổi, ở Cầu Giấy, Hà Nội) cũng có biểu hiện sốt cao trên 40 độ C, uống thuốc hạ sốt không đỡ, kèm theo co giật, các nốt phỏng nước tập trung nhiều ở khoang miệng dẫn đến ăn kém… Bệnh nhân nhi này được xác định nguồn lây nhiễm là từ anh trai bị tay chân miệng cách đây một tuần.
Lây lan nhanh, biến chứng nguy hiểm
Bác sĩ Trương Văn Quý cảnh báo, dịch bệnh tay chân miệng đang gia tăng nhanh, có nguy cơ bùng phát mạnh do tốc độ lây lan chóng mặt của loại virus gây bệnh này. Bệnh có thể lây truyền từ người sang người khi tiếp xúc phải virus gây bệnh. Virus có thể phát tán từ cơ thể người bệnh ra môi trường qua đường phân, các nốt phỏng nước hoặc dịch tiết từ đường hô hấp. Đáng lo ngại là dịch bệnh này lây lan với tốc độ khủng khiếp. Trong lớp học một bé mắc bệnh cả lớp đó có thể bị lây nhiễm.
Theo TS Nguyễn Văn Lâm, Giám đốc Trung tâm Bệnh nhiệt đới trẻ em, bệnh gặp rải rác quanh năm ở hầu hết các địa phương. Có thể gặp ở mọi lứa tuổi nhưng thường gặp ở trẻ dưới 5 tuổi, đặc biệt tập trung ở nhóm tuổi dưới 3 tuổi.
Khác với bệnh sởi, trẻ không thể tự tạo ra miễn dịch đối với tay chân miệng do cơ thể có thể mắc nhiều chủng virus tay chân miệng khác nhau qua mỗi năm. Vì vậy, trẻ mắc tay chân miệng có thể tái mắc sau đó. Hiện nay, tay chân miệng chưa có vắc - xin phòng bệnh và chưa có thuốc điều trị đặc hiệu.
Các bác sĩ cho hay, tuy có diễn biến nhanh và có nhiều biến chứng nguy hiểm nhưng người lớn có thể nhận biết trẻ mắc bệnh qua các dấu hiệu như sốt nhẹ hoặc sốt cao, tổn thương ở da (dát đỏ, mụn nước ở các vị trí đặc biệt như họng, quanh miệng, lòng bàn tay, lòng bàn chân, mông, đầu gối…). Khi phát hiện trẻ mắc bệnh, gia đình nên đưa con đến khám tại các cơ sở y tế, đặc biệt là tại chuyên khoa truyền nhiễm trẻ em để được tư vấn kỹ hơn về cách chăm sóc, cách phát hiện triệu chứng nặng để có thể đưa trẻ đến y tế kịp thời, tránh hậu quả đáng tiếc.
Cách phòng tránh
Hiện các bác sĩ thực hiện phân loại tay chân miệng ở trẻ em theo mức độ nặng của bệnh theo 4 mức độ để xác định và đưa ra quyết định bệnh nhân nhi có cần nhập viện điều trị hay không. Khi trẻ mắc bệnh từ mức độ 2 trở lên cần đưa trẻ đến ngay cơ sở y tế gần nhất được các bác sĩ khám, tư vấn, điều trị kịp thời. Nếu chủ quan, dịch bệnh này chắc chắn sẽ bùng phát. “Tương tự như đợt dịch năm 2013, nhiều trẻ mắc bệnh, nhiều trẻ bị di chứng bệnh rất nặng nề, có cháu bị di chứng thần kinh, bại não”, bác sĩ Quý cho hay.
Để phòng tránh căn bệnh nguy hiểm này, bác sĩ Quý khuyến cáo, cần thực hiện các biện pháp như rửa tay thường xuyên bằng xà phòng dưới vòi nước chảy nhiều lần trong ngày (cả người lớn và trẻ em), đặc biệt trước khi chế biến thức ăn, trước khi ăn/cho trẻ ăn, trước khi bế ẵm trẻ, sau khi đi vệ sinh, sau khi thay tã và làm vệ sinh cho trẻ. Thực hiện tốt vệ sinh ăn uống; không mớm thức ăn cho trẻ; không cho trẻ ăn bốc, mút tay, ngậm mút đồ chơi; không cho trẻ dùng chung khăn ăn, khăn tay, vật dụng ăn uống như cốc, bát, đĩa, thìa, đồ chơi chưa được khử trùng.
Thường xuyên lau sạch các bề mặt, dụng cụ tiếp xúc hàng ngày như đồ chơi, dụng cụ học tập, tay nắm cửa, tay vịn cầu thang, mặt bàn/ghế, sàn nhà bằng xà phòng hoặc các chất tẩy rửa thông thường. Hạn chế hoặc không cho trẻ tiếp xúc với người bệnh hoặc nghi ngờ mắc bệnh. Sử dụng nhà tiêu hợp vệ sinh, phân và các chất thải của bệnh nhân phải được thu gom và đổ vào nhà tiêu hợp vệ sinh. Khi phát hiện trẻ có dấu hiệu nghi ngờ mắc bệnh cần đưa trẻ đi khám hoặc thông báo ngay cho cơ quan y tế gần nhất.
Phát hiện, khoanh vùng sớm các ổ dịch tay chân miệng
Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) đã gửi công văn khẩn đến Giám đốc Sở Y tế các tỉnh thành phố trực thuộc Trung ương về việc tăng cường công tác phòng, chống dịch bệnh tay chân miệng. Theo hệ thống báo cáo giám sát bệnh truyền nhiễm, từ đầu năm 2020 đến nay, cả nước ghi nhận 10.745 trường hợp mắc tay chân miệng tại 63 tỉnh, thành phố, trong đó có 6.662 trường hợp nhập viện, không có tử vong. So với cùng kỳ năm 2019, số mắc, số trường hợp nhập viện trên cả nước đều giảm hơn 50%. Tuy nhiên một số tỉnh, thành phố ghi nhận số mắc gia tăng trong các tuần gần đây như TPHCM, Đồng Nai, Bình Dương, Đà Nẵng, Quảng Ngãi, Hà Nội, Vĩnh Phúc, Hải Phòng, Bắc Ninh. Hiện chưa có vắc - xin phòng bệnh, dự báo số mắc tay chân miệng có nguy cơ gia tăng trong thời gian tới đây do tính chất lây truyền, đặc biệt trong mùa tựu trường, học sinh chuẩn bị tập trung vào năm học mới.
Bộ Y tế chỉ đạo các đơn vị giám sát chặt chẽ tình hình dịch bệnh, kịp thời phát hiện sớm các ổ dịch mới phát sinh, khoanh vùng, xử lý triệt để ổ dịch ngay khi phát hiện; tăng cường lấy mẫu xét nghiệm xác định tác nhân gây bệnh; củng cố các đội chống dịch cơ động, đội cấp cứu lưu động sẵn sàng điều tra, xác minh, đánh giá, xử lý ổ dịch và hỗ trợ tuyến dưới trong việc khống chế ổ dịch, cấp cứu, điều trị khi cần thiết.
